Ημερίδα Θεολογικής Σχολής ΠΑ για Πανορθόδοξη: Θλίψη και ανησυχία -

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Θλίψη και ανησυχία προκάλεσε η ημερίδα την οποία διοργάνωσε η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εν όψει της Πανορθόδοξης Συνόδου.

Τα συναισθήματα αυτά ξεκινούν από τον εκ των ομιλητών της ημερίδας Σεβ. Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο. Ανέγνωσε το κείμενο, το οποίο, ως υπόμνημα, έχει καταθέσει επισήμως σε όλα τα μέλη της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Έχει ως θέμα «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» και δημοσιεύθηκε το πρωτότυπο του εγγράφου σε ιστοσελίδες, υπογεγραμμένο από τον ίδιο και με μονογραμμένη την κάθε του σελίδα, δείγμα του ότι έχει ελεγχθεί επισταμένως και δεν επιδέχεται αλλοίωση.

Ως προς την εμφάνιση του κειμένου του ο Σεβ. επιχειρεί να γράψει ενιαίο κείμενο στην καθαρεύουσα, αλλά δεν τα καταφέρνει. Επί πλέον υπάρχουν πολλά ορθογραφικά και γραμματικά λάθη, κάτι εξαιρετικά λυπηρό. Οι παλιοί καθηγητές στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο δίδασκαν στους μαθητές τους ότι ένα κείμενο με ανορθογραφίες και κοκκινίλες είναι απορριπτέο, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του... Του περιεχομένου προηγείται η ποιότητα και το άψογο της χρήσης της γλώσσας και η Εκκλησία θεωρείται σήμερα θεματοφύλακάς της...

Παραδείγματα: Στη σελίδα 3 ο Σεβ. γράφει «προεκλήθησαν»και στη συνέχεια «δημιούργησαν»...Στην ίδια σελίδα γράφει «να μας διαφεύγει» και πάρα κάτω «να διαγράψη» με υπογεγραμμένη... Στη σελίδα 4 γράφει «σύγχυνσιν» (Σημ. δεν είναι από το ρήμα συγχύνω, αλλά συγχέω), αντί του «σύγχυσιν». Επίσης στην ίδια σελίδα γράφει «εφόσον» αντί του «εφ’ όσον». Στη σελίδα 6 γράφει «Χριστιανικαί Κοινότηται», αντί του ορθού «Χριστιανικαί Κοινότητες».

Στη σελίδα 8 ο Σεβ. γράφει «θα εδημιούργη» με υπογεγραμμένη, αντί του ορθού «θα εδημιούργει». Στη σελίδα 9 γράφει «να προσδιορίση» με υπογεγραμμένη, αλλά στη συνέχεια γράφει «να υιοθετηθεί», αντί του ορθού «να υιοθετηθή» με υπογεγραμμένη. Στην ίδια σελίδα 9 γράφει «δεν κατέστει»,αντί του ορθού «δεν κατέστη». Στην ίδια σελίδα γράφει «...επί ενός άλλου σημείου, εξ ίσου σημαντικόν...», αντί του ορθού «...εξ ίσου σημαντικού...». Στην ίδια σελίδα 9 γράφεται «μεταλλάσει», αντί του ορθού «μεταλλάσσει».Στην ίδια σελίδα αναφέρεται «επιτεύξεωςενότητος» και πάρα κάτω «αντίληψιν περί ενότητας».

Στη σελίδα 12 σημειώνεται «την εκκλησιαστική αναγνώρισιν», αντί του «την εκκλησιαστικήν αναγνώρισιν». Στην ίδια σελίδα γράφεται «εάν δεν οδηγεί, δηλαδή δεν κατατείνει», αντί του ορθού «εάν δεν οδηγή, δηλαδή δεν κατατείνη», με υπογεγραμμένες. Στη σελίδα 14 γράφεται η λέξη «ακροτελεύτεια»αντί της σωστής «ακροτελεύτια». Τέλος στη σελίδα 15 γράφεται «Περιγράφει την αρμοδιότητα της Συνόδου, ως της μόνου και αποκλειστικώς αρμοδίας δια την καταδίκην των αιρέσεων και χαρακτηρισμού διαφόρων προσώπων ή ομάδων ως αιρετικών...», αντί του ορθού «.....ως της μόνης.... και χαρακτηρισμόν...».

Επί της ουσίας του κειμένου ο Σεβ. σημειώνει ότι οι διαφωνούντες με σημεία του κειμένου «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» και επιχειρούντες να θεμελιώσουν «την περί ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας ιδρυματικήν αντίληψιν μιας περιπίπτουν ή και επαναλαμβάνουν εξ αντιγραφής όσας αντιλήψεις περί πρεσβεύει η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και ως ταύτα μάλιστα διετυπώθησαν εις το κείμενον DominusJesus». Είναι λανθασμένη η αντίληψή του Σεβ.. Δεν πρέπει οι Ορθόδοξοι να αφήνουμε τους παπικούς με την ψευδαίσθηση της αυτοσυνειδησίας τους, ότι «αποτελούν την μία Εκκλησία του Ιησού Χριστού, που διοικείται από τον διάδοχο του Πέτρου και τους Επισκόπους που είναι σε κοινωνία με αυτόν», προκειμένου να μη θεωρηθούμε ότι τους μιμούμεθα... Αντίθετα, επειδή υποστηρίζουν το αναληθές, οφείλουμε να διακηρύξουμε το αληθές...

Ο Μητρ. Μεσσηνίας υποστήριξε ότι «η ύπαρξις της ιστορικότητος και πραγματικότητος του σχίσματος ως γεγονότος εκκλησιαστικού και της ιστορικής διαιρέσεως εν τω εκκλησιαστικώ σώματι επιβεβαιούται υφ’ όλων των πατερικών και συνοδικών πηγών...». Προηγουμένως στην ίδια ημερίδα ο π. Γρηγόριος Παπαθωμάς είχε υποστηρίξει ότι με τους Ρ/Κ δεν υπάρχει σχίσμα, αλλά διακοπή κοινωνίας....

Ανησυχία προκαλούν τα όσα γράφει ο Σεβ. Μεσσηνίας περί των αιρετικών. Σημειώνει ότι η παράγραφος 22 του κειμένου «εκφράζει την διαχρονικήν αρχήν της ορθοδόξου εκκλησιολογίας, ότι άνευ συνοδικής αποφάσεως η διάκρισις Ορθοδοξίας και αιρέσεως δεν τυγχάνει εφικτή». Αυτή η αντίληψη δεν συμφωνεί με την ιστορία και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αντιφάσκει επίσης με την αρχή του κειμένου, ότι «η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία». Αν η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η Μία Εκκλησία, οι Ρωμαιοκαθολικοί ή οι Προτεστάντες δεν είναι εκτός αυτής; Τότε πώς χαρακτηρίζονται;... Η μη αναγνώριση του εκκλησιολογικού φρονήματος των Ορθοδόξων για τους ετεροδόξους μπορεί να αποτελέσει την αρχή και τη βάση μιας παγκοσμιοποιημένης συγκρητικής «εκκλησίας», που φυσικά δεν θα έχει οποιαδήποτε σχέση με την Ορθοδοξία.

Οι δύο καθηγητές και κληρικοί του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αβύδου Κύριλλος και π. Γρηγόριος Παπαθωμάς, καθώς και ο κ. Κων. Δεληκωνσταντής μίλησαν στην ημερίδα με υπερβολικά φαναριοκεντρικό λόγο. Το λεχθέν λ.χ. από τον π. Γρηγόριο ότι ο 28ος Κανόνας της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου (451) ως «βαρβαρικές» χώρες εννοούσε και την Ασία, την Αμερική και την Αυστραλία θέλει πολύ μεγάλη φαντασία για να το υποστηρίξει κανείς. Επίσης τραβηγμένο ήταν αυτό που είπε, πως ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης είναι «πρόεδρος της 7ης Οικουμενικής Εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας» (πέντε τα πατριαρχεία- μαζί και η Ρώμη - και έκτη η Εκκλησία της Κύπρου), που περιλαμβάνει όλες τις χώρες που δεν ανήκουν στα υπόλοιπα Πατριαρχεία και στις αυτοκέφαλες Εκκλησίες... Κατά τον π. Γρηγόριο η «διασπορά» είναι εκκλησιαστικός μύθος, όλοι οι κάτοικοί της ανήκουν στο Φανάρι και ο «αυτοκεφαλισμός», που την επιβάλλει είναι κάτι σαν ασθένεια.... Όλη η «διασπορά» των Ορθοδόξων θάπρεπε να είναι υπό τη δικαιοδοσία του Φαναρίου...

Ο Επίσκοπος Αβύδου χαρακτήρισε «Μητέρα Εκκλησία» όλων των υπολοίπων Εκκλησιών την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Λησμόνησε ότι στους πρώτους αιώνες η Ιερουσαλήμ ήταν η Μητέρα Εκκλησία και πως η Κωνσταντινούπολη απέκτησε αίγλη και ισχύ ως κέντρο της παντοδύναμης αυτοκρατορίας, την ώρα που τα άλλα τέσσερα πρεσβυγενή Πατριαρχεία χειμάζονταν, τα τρία από τους εισβολείς άραβες μουσουλμάνους και η Ρώμη από τα βαρβαρικά φύλα. Ο Επίσκοπος Αβύδου υποστήριξε επίσης ότι την αυτονομία στις Εκκλησίες θάπρεπε να την δίνουν μόνο τα τέσσερα πρεσβυγενή πατριαρχεία και το ότι άλλες Εκκλησίες δεν δέχονται την πρόταση αυτή οφείλεται στον εθνοφυλετισμό από τον οποίο διακατέχονται.... Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει σήμερα τη θέση που του ανήκει και ουδείς του την αμφισβητεί, τουλάχιστον επισήμως, και δεν χρειάζεται να δείχνουν οι άνθρωποί του, ότι αντί να εκφράζει την ορθόδοξη εκκλησιολογία και πνευματικότητα και παρά τη δεινή θέση του εντός της Τουρκίας διακατέχεται από ηγεμονιστικές - παπικές τάσεις.

Η ημερίδα αν έγινε για τους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής δεν πέτυχε το σκοπό της. Το θέμα της ήταν πολύ ειδικό και ο λόγος όσων μίλησαν πυκνός και δύσκολος στην κατανόηση. Μια ερώτηση στους φοιτητές θα έδειχνε τί αντελήφθησαν από την ημερίδα... Αν πάλι έγινε, όπως στο ΑΠΘ, για να προωθηθεί επικοινωνιακά η ιδέα της Πανορθόδοξης και να δοθεί μια απάντηση σε όσους διαφωνούν με αυτήν, οι ομιλητές πρέπει να ικανοποίησαν το Φανάρι, πλην ίσως της κυρίας Κολοβοπούλου, με την ένστασή της στο «περί γενικής οικονομίας της Εκκλησίας» στο θέμα της νηστείας.