Η διακωμώδηση της Εκκλησίας μας και η ελληνική Αριστερά

Η κωμωδία και η σάτιρα είναι επινόηση της ελληνικής σκέψεως.

Είναι υψηλή τέχνη, μέσω της οποίας οι αρχαίοι μας πρόγονοι δεν είχαν σκοπό απλά να «χασκογελούν», όπως νομίζουν κάποιοι σημερινοί ανιστόρητοι και άμοιροι της αρχαιοελληνικής σκέψεως, αλλά είχε ως στόχο να διδάξει, μέσω της ευθυμίας.
 

Να περάσει στους θεατές υψηλά θρησκευτικά, πνευματικά, κοινωνικά και ηθικά μηνύματα. Άλλωστε το θέατρο ήταν για τους αρχαίους μας προγόνους το «σχολείο του λαού» και γι’ αυτό «επιδοτούνταν» τα εισιτήρια για να μπορούν και οι οικονομικά ασθενείς να παρακολουθούν τις δραματικές παραστάσεις.

       Κάποιοι κακεντρεχείς και ανιστόρητοι υποστηρίζουν και συκοφαντούν τον Χριστιανισμό ως δήθεν εχθρό της χαράς και της ευθυμίας, ως εχθρό του θεάτρου. Η αλήθεια είναι διαφορετική. Μέσα στα αγιογραφικά κείμενα παίρνονται εικόνες από την καθημερινή ζωή και πολλές φορές από το θέατρο. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως πολλές τελετουργικές πράξεις της Εκκλησίας μας έχουν (εξωτερικές μόνο) επιδράσεις από το αρχαίο δράμα. Η Εκκλησία μας βεβαίως αντιτάχτηκε στο θέατρο και ειδικά στην κωμωδία, αλλά όχι στο κλασσικό θέατρο. Αντιτάχτηκε στο απόλυτα παρηκμασμένο θέατρο και τη χυδαία σάτιρα των ελληνιστικών, ρωμαϊκών και πρωτοβυζαντινών χρόνων, το οποίο δεν διδάσκονταν στα θέατρα, αλλά στα χαμαιτυπεία και τα κακόφημα καταγώγια, όχι για να διδάξουν πλέον υψηλά νοήματα, αλλά για να διαδώσουν την ανηθικότητα. Είναι γνωστό πως στα χρόνια αυτά το θέατρο και η σάτιρα είχε περάσει στα χέρια των διαβόητων «Βακχών», διαφόρων ομίλων, οι οποίοι είχαν ως στόχο την κραιπάλη και τις ασωτίες. Ας σημειωθεί πως στα ρωμαϊκά χρόνια είχαν απαγορευτεί, με την ποινή του θανάτου οι βακχικοί σύλλογοι και οι εκδηλώσεις τους.

      Για το πόσο «εχθρική» υπήρξε η Εκκλησία για το θέατρο αποδεικνύεται περίτρανα από το γεγονός ότι η ίδια καλλιέργησε στις τάξεις Της το κλασσικό και διδακτικό θέατρο, δημιουργώντας αξιόλογα δείγματα, όπως για παράδειγμα το θαυμάσιο δράμα «Χριστός Πάσχων», το οποίο έχει εφάμιλλη αξία με τα έργα των αρχαίων κλασσικών τραγικών ποιητών. Για το πόσο «εχθρική» στο θέατρο, αποδεικνύεται και από την καλλιέργεια του σύγχρονου χριστιανικού θεάτρου.

      Η χυδαία διακωμώδηση των πρωτοχριστιανικών χρόνων στράφηκε κατά της νέας πίστεως. Κλασσικό παράδειγμα ο ειδωλολάτρης σατιρικός συγγραφέας Λουκιανός (2ος μ. Χ. αιώνας) αναφέρεται ως ο πρώτος συκοφάντης του Χριστιανισμού με το γνωστό έργο του «Περί Περεγρίνου Τελευτής», μέσω του οποίου προσπαθεί να γελοιοποιήσει τους Χριστιανούς και τη λατρεία τους. Όμως η κατρακύλα του θεάτρου και της σάτιρας στα ελληνιστικά, ρωμαϊκά και πρωτοβυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε στα χρόνια του «διαφωτισμού» να υπηρετήσει το αντιεκκλησιαστικό και αντικληρικό πνεύμα στην επαναστατημένη, κατά της παραφθαρμένης δυτικής χριστιανοσύνης, η οποία ευθύνεται τα μέγιστα για τον μεσαιωνικό σκοταδισμό και τα δεινοπαθήματα των ευρωπαίων. Η σάτιρα και η διακωμώδηση κατά της «δυτικής εκκλησίας» και μαζί των «ιερών και των οσίων» της αποτελεί τα τελευταία τριακόσια χρόνια τα κύρια όπλα των χριστιανομάχων. Η ίδια τακτική ακολουθείται και σήμερα, όπου γίνεται προσπάθεια να γελοιοποιηθεί χυδαία στα μάτια των θεατών, οτιδήποτε σχετίζεται με την Εκκλησία. Γελοιοποίηση γίνεται και για άλλες θρησκείες, κυρίως του Ισλάμ. Όμως ενώ οι Χριστιανοί ανεχόμαστε τη γελοιοποίηση, οι μουσουλμάνοι προβαίνουν σε βίαιες πράξεις αντεκδίκησης.

      Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από πρόσφατο δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» (19-7-2015), του κ. Νίκου Χατζηνικολάου, ιστορικού της τέχνης και ομότιμου καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, με τίτλο: «Η διακωμώδηση του Μωάμεθ». Στο άρθρο του ο συντάκτης εκθειάζει «έκθεση σχεδίων του Τζιανλορέντσο Μπερνίνι, του σημαντικότερου καλλιτέχνη του ιταλικού Μπαρόκ, στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Λειψίας (η οποία παρουσιάστηκε) τον χειμώνα που μας πέρασε, συμπεριλαμβάνονταν μερικές ιδιόχειρες γελοιογραφίες Ανάμεσά τους, η γελοιογραφία του Πάπα Ιννοκέντιου ΙΑ΄ (1676-1689), της οικογένειας Οντεσκάλκι από το Κόμο, φιλοτεχνημένη τα τελευταία χρόνια της ζωής του καλλιτέχνη, η οποία εντυπωσιάζει με την τόλμη των εκφραστικών της μέσων αλλά και την προκλητική ασέβειά της». Ο συντάκτης παρατηρεί πως αυτό είναι μια κατάκτηση ελευθερίας της εποχής μας, διότι «Αν το σχέδιο είχε γίνει γνωστό όσο ζούσε ο καλλιτέχνης η θανατική ποινή θα ήταν αυτονόητη για μια τέτοια πράξη. Γελοιογραφίες προτεσταντικής έμπνευσης κατά του Πάπα και της καθολικής εκκλησίας υπήρχαν απ' τον 16ο αιώνα. Οι αιρετικοί του Βορρά διώκονταν χωρίς οίκτο. Αλλά μια γελοιογραφία του Πάπα από ένα δημιουργό που ζούσε στη Ρώμη και υπηρετούσε την εκκλησία, ήταν διπλά αξιόποινη.

Ο καλλιτέχνης γλύτωσε γιατί το βλάσφημο σχέδιο παρέμεινε στο εργαστήριό του μέχρι το τέλος της ζωής του ενώ στη συνέχεια πουλήθηκε από τους κληρονόμους του μαζί με την υπόλοιπη συλλογή του στη βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας. Έτσι διασώθηκε και το ίδιο». Τονίζει πως: «Χρειάστηκαν τεράστιες κοινωνικές και στη συνέχεια πολιτικές και ιδεολογικές ανακατατάξεις, κυρίως στη Γαλλία και στην Αγγλία, διάρκειας περισσότερων αιώνων, ώστε μια γελοιογραφία σαν κι αυτή να μπορεί σήμερα να εκτίθεται ή να αναπαράγεται φωτογραφικά χωρίς κάτι τέτοιο να συνεπιφέρει διώξεις και ποινές σε όσους την διακινούν».

       Στη συνέχεια ο συντάκτης παρατηρεί πως στη χώρα μας γίνεται «καταπάτηση» των θρησκευτικών ελευθεριών: «Στην Ελλάδα υπάρχει μια σεβαστή μειονότητα ελλήνων υπηκόων που είναι μωαμεθανοί το θρήσκευμα. Αρκετοί και από τους πρόσφατους μετανάστες την ίδια θρησκεία ακολουθούν … Η δημοκρατική Ελλάδα θα κερδίσει ένα δύσκολο στοίχημα αν οι θρησκευτικές μειονότητες που ζουν στην επικράτεια αλλά και όσοι δεν ασπάζονται ένα θρήσκευμα, πάψουν να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οι μειονότητες πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς. Δεν αισθάνεσαι ασφαλής όταν ο Άλλος εμπαίζει ό, τι είναι για σένα ιερό. Ο διαχωρισμός εκκλησίας και κράτους σίγουρα θα διασφαλίσει την ισότητα αλλά αυτό δεν αρκεί. Γιατί ο σεβασμός πρέπει να περάσει στα ήθη. Και κάτι τέτοιο δεν επιβάλλεται και θέλει χρόνο».

     Αναφέρθηκε στα πρόσφατα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν τις γελοιογραφίες του γαλλικού σατιρικού περιοδικού «Charlie Hebdo» του Μωάμεθ, τις οποίες αποδοκιμάζει. Αναφέρθηκε στον Βολταίρο, ο οποίος έγραψε έργο περί ανεξιθρησκίας και επίσης στον Ευγένιο Βούλγαρη, ο οποίος μετέφερε στην Ελλάδα το πνεύμα της ανεξιθρησκίας με το έργο του: «Περί ανεξιθρησκίας . Ήτοι περί της ανοχής των ετεροθρήσκων 1768». Βλέπει ως κατάκτηση της Αριστεράς, η οποία «αποτελεί, τουλάχιστον εν μέρει, συνέχεια του Διαφωτισμού», την ψήφιση του νόμου για την ανέγερση του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα. Προτείνει να επικρατήσει και στη χώρα μας η αρχή περί ανεξιθρησκίας του διαφωτισμού. Και καταλήγει: «Εκείνο που μας μένει είναι, τουλάχιστον, να μην συμμετάσχουμε στον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του Ισλάμ. Η μικρή χώρα που είναι η δική μας, τόσο κοντά στο θέατρο των εχθροπραξιών, αντί να ρίχνει κι εκείνη λάδι στη φωτιά προσβάλλοντας και εξαγριώνοντας τους πιστούς μωαμεθανούς μέσα κι έξω από την επικράτεια, έχει τις δυνατότητες να καταστεί μια όαση δημοκρατικής ανοχής στην Ανατολική Μεσόγειο».

      Εν ολίγοις θα θέλαμε να παρατηρήσουμε στα παραπάνω πως ο αρθρογράφος καθηγητής, ορμώμενος από την αριστερή ιδεολογική του αφετηρία, δεν μπορεί να κρύψει την αντιεκκλησιαστική του ταυτότητα. Αυτό τον εμποδίζει να διακρίνει πως η αυθεντική εκδοχή του Χριστιανισμού, η Ορθοδοξία, η αληθινή Εκκλησία του Χριστού, δεν ευθύνεται για καμιά είδους καταπάτηση των θρησκευτικών ελευθεριών ετερόθρησκων. Εμφανίστηκε σε εχθρικό γι’ Αυτήν περιβάλλον στα Ρωμαϊκά χρόνια και διώχτηκε. Ανδρώθηκε στα βυζαντινά χρόνια σε ένα απόλυτα πολυεθνικό και πολυθρησκευτικό περιβάλλον και κατόρθωσε να συνυπάρξει αρμονικά με όλους. Όταν έγινε κυρίαρχη πίστη, ουδέποτε εδίωξε κανέναν, αλλά προσπάθησε να περιφρουρήσει την ορθόδοξη πίστη μόνο με το λόγο και ποτέ με τη βία. Αλλά και όταν βρέθηκε υποδουλωμένη στους αλλοθρήσκους μουσουλμάνους, (από τον 6ο αιώνα στη Μέση Ανατολή και από τον 15ο αιώνα στα Βαλκάνια), προσπάθησε να συμβιώσει με εκείνους, απρ’ όλες τις διώξεις εναντίον Της.

       Στον 20ο αιώνα, στις χώρες που είχαν την ατυχία να υποδουλωθούν στα άθεα μαρξιστικά καθεστώτα, η Εκκλησία προσπάθησε να επιβιώσει, παρ’ όλους τους διωγμούς Της. Η παρουσία Της σήμερα στα πέρατα του κόσμου, με την ορθόδοξη ιεραποστολή, χαίρει (μόνον αυτή) την εκτίμηση των λαών και των κυβερνήσεων, διότι διαβλέπουν σε αυτή την άδολη και επωφελής την διείσδυσή της στις κοινωνίες τους.

       Σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες Ορθόδοξες χώρες, επικρατεί πλήρης ελευθερία σε όλες τις θρησκείες. Μπορεί ο αρθρογράφος να μας παραθέσει έστω και μία περίπτωση «διωγμού» άλλης θρησκείας από την Εκκλησία μας στη χώρα μας; Επειδή αναφέρθηκε στη μουσουλμανική μειονότητα στη χώρα μας, μπορεί να μας παραθέσει έστω και μία πράξη καταπάτησης των ελευθέριών τους από μέρους της Εκκλησίας; Άρα λοιπόν η πρότασή του «να επικρατήσει η ανεξιθρησκία του διαφωτισμού στη χώρα μας», είναι ένα νεκρό γράμμα, διότι η ανεξιθρησκία στη χώρα μας και σε όλη την Ορθοδοξία, εφαρμόζεται δεκαπέντε αιώνες πριν τον «ευρωπαϊκό διαφωτισμό», από το 313 μ. Χ. με το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων, απαύγασμα της Χριστιανικής διδασκαλίας, περί σεβασμού του ανθρωπίνου προσώπου! Ας ρίξει μια ματιά στη Θράκη και θα το διαπιστώσει!

      Έκαμε λόγο ο αρθρογράφος για γελοιοποίηση θρησκειών και επικεντρώθηκε κυρίως στην γελοιοποίηση του Μωάμεθ. Αλλά δεν αναφέρθηκε στα αλλεπάλληλα κρούσματα χυδαίας γελοιοποίησης της ορθοδόξου πίστεώς μας, από χριστιανομάχους «καλλιτέχνες». Δεν γνωρίζουμε να υπερασπίστηκε ο ίδιος και η «ευαίσθητη» στις «θρησκευτικές» ελευθερίες, Αριστερά. Απέκρυψε και κάτι άλλο: την ανοχή ημών των Χριστιανών σε αυτές τις γελοιοποιήσεις και ύβρεις και την εκδικητική μανία των ετεροθρήσκων κατά όσων γελοιοποιούν την πίστη τους!

     Τελειώνουμε με την προτροπή του «να μην συμμετάσχουμε στον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του Ισλάμ». Με άλλα λόγια μας προτρέπει να εφαρμόσουμε το ρηθέν «σφάξε με αγά μου να αγιάσω»! Να αφήσουμε το λαό μας απληροφόρητο για το τι εστί Ισλάμ, ισλαμικός φανατισμός, ισλαμικός επεκτατισμός. Να αποσιωπήσουμε τις απίστευτες θηριωδίες, που συντελούνται σήμερα στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Αδυνατεί να καταλάβει πως σήμερα, η χώρα μας και η Ευρώπη ολόκληρη χρειάζεται επείγουσα αφύπνιση, διότι ο ισλαμικός επεκτατισμός «χτυπά την πόρτα μας»! Αλλά όμως, άλλο αφύπνιση και ενημέρωση και άλλο μισαλλοδοξία, η οποία δεν συνάδει με τη δική μας πίστη.

     Κλείνουμε την ανακοίνωσή μας με τη θλιβερή παρατήρησή μας, πως η Αριστερά, αν και έχει προϊστορία πλέον του αιώνος στη χώρα μας, δεν μπόρεσε να κατανοήσει την ελληνική πραγματικότητα, διότι σκέπτεται, όπως σκέπτονται οι αγρίως πληγέντες ευρωπαίοι, από τον παπισμό και τον προτεσταντισμό. Ταυτίζει την Ορθοδοξία μας με την απόλυτη παραφθορά του παπισμού και του προτεσταντισμού και γι’ αυτό φτάνει σε λάθος εκτιμήσει και πρακτικές. Ιδού και η διαχρονική τραγικότητα της ελληνικής Αριστεράς!

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ